Κυριακή 14 Αυγούστου 2011

Πόσα φεγγάρια τον Αύγουστο;


Κάποτε, πριν από πολλά χρόνια, διδάχτηκα να κοιτάζω πιο προσεκτικά τον ουρανό του Αυγούστου. Ήταν η ταινία του Κώστα Φέρρη «Δυο φεγγάρια τον Αύγουστο» που με έκανε να δω, με άλλα μάτια τον θερινό ουρανό, μία από τις ωραιότερες ταινίες της ελληνικής κινηματογραφίας.
Εμπνευσμένη από τις Λευκές Νύχτες του Ντοστογιέφσκι και, με ίσως την αρμονικότερη ζεύξη κινηματογραφικού ρυθμού και μουσικής που έχω δει από έλληνα σκηνοθέτη ποτέ.
Η ίδια η κάμερα, ήταν ένα ακόμη μουσικό όργανο.
Από τότε μέχρι σήμερα, κύλησαν ούτε λίγο ούτε πολύ κάπου 33 καλοκαίρια και γύρω μας τίποτα δεν είναι ίδιο.
Σκεφτόμουν μία από τις πρώτες σκηνές της ταινίας......

Η μουσική-αν θυμάμαι καλά, ήταν από την Ποιμενική του Beethoven η κινηματογραφική μηχανή έκανε ένα μακρύ travelling και από τον φακό μπροστά, περνούσαν χορογραφημένα θαρρείς τα αυτοκίνητα που εγκατέλειπαν την Αθήνα του δεκαπενταύγουστου.
Όσο κι αν φανεί τελείως παράξενο, θυμήθηκα την ταινία την ώρα που διάβαζα την είδηση:
«Γιγαντοοθόνη στο Birmingham τοποθετημένη σε όχημα, τριγυρίζει στην πόλη και δείχνει τις φωτογραφίες των υπόπτων για τα έκτροπα των προηγουμένων ημερών».
Σκεφτόμουν λοιπόν, πως η εποχή που ο Φέρρης έκανε την ταινία του, ήταν μία εποχή που στις οθόνες προβάλλονταν τα όνειρα, εκείνα τα όνειρα που πήγαζαν μέσα την ανθρώπινη ευαισθησία και το πάθος για δημιουργία και επικοινωνία.
Δεν έπαψαν βέβαια ποτέ να υπάρχουν δημιουργοί. Να παράγουν αριστουργήματα. Μόνο που, η δύναμη της επίδρασης που ασκούν, έχει κυριολεκτικά ελαχιστοποιηθεί σε ένα σχετικά λιγοστό κοινό που με νύχια και δόντια κρατιέται ζωντανό.
Κρατιέται με αγωνία σχεδόν, όπως ακριβώς ένας άνθρωπος που έχει γαντζωθεί από ένα κλαδί για να μην τον παρασύρει ο χείμαρρος και πνιγεί.
Σκεφτόμουν τις εικόνες που έφερε ο φετινός Αύγουστος.
Την αγωνία για την χρεοκοπία των Η.Π.Α.
Τα αποκαλυπτικά ταρακουνήματα στην Ευρώπη.
Την ασήκωτη και αδιάκοπη σφαγή στη Συρία.
Τις ταραχές στο Λονδίνο και τις άλλες πόλεις της Βρετανίας.
Λίγο νωρίτερα τη Φουκουσίμα.
Πιο πριν την Αίγυπτο, την Τυνησία, την Ελλάδα, την Ισπανία.
Πολλά ακόμα που ξεχνώ ή δεν προλαβαίνω να καταγράψω.
Τίποτα από όλα αυτά δεν μοιάζει με το άλλο.
Το κάθε τι, έχει διαφορετική αφορμή, συμβαίνει σε διαφορετικό πλαίσιο επιδρά αλλιώς και με διαφορετικό τρόπο το αντιμετωπίζει η κάθε κοινωνία που την αφορά.
Και ταυτόχρονα, όλα μαζί ενορχηστρώνουν τη βουή ενός κόσμου που αγκομαχά να αλλάξει με τις αντίρροπες δυνάμεις να λυσσάνε είτε για να κρατήσουν τη θέση τους είτε για να κερδίσουν αυτό που θέλουν.
Το Ισραήλ, από τον Σεπτέμβρη, θα βάλει σε χρήση ένα αδιανόητο όπλο για την καταστολή τόσο των συγκεντρώσεων που κάνουν οι Άραβες στη Δυτική όχθη όσο και για τους ισραηλινούς πολίτες που τελευταίως άρχισαν να γίνονται «πιεστικοί».
Το όνομα του όπλου, όπως ίσως θα έχετε ήδη διαβάσει, «Κραυγή».
Παράγει ειδικούς υπέρηχους, που φέρνουν ναυτία και λιποθυμικές τάσεις.
Φανταστείτε τη σκηνή: Ένα πλήθος, συγκεντρωμένο διαδηλώνει. Κάπου άλλου, κάποιο χέρι πατάει ένα κουμπί. Μετά από λίγο και χωρίς κανέναν κρότο ή λάμψη, οι άνθρωποι του πλήθους πέφτουν κάτω ζαλισμένοι, κάνοντας εμετό ή λιπόθυμοι.
Δεν χρειάζεστε και μεγάλη φαντασία, την έχουμε δει όλοι μας τη σκηνή, σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας.
Συνδυάστε την τώρα, με τις οθόνες του Birmingham (ακολουθούν το Manchester και άλλες πόλεις) και δείτε το σκηνικό που δημιουργείται.
Θυμηθείτε το V for Vendetta, το 1984, το Brazil, το Children of Men, το Fahrenheit 451 , το Soylent Green, το Clockwork Orange.
Όλα τα φεγγάρια που μας ξημερώνουν, είναι εκεί, ένα προς ένα.
Ο κόσμος που γνωρίσαμε, ο κόσμος που στην αφέλεια μας πολλές φορές προσπαθήσαμε να μεταλαμπαδεύσουμε στα παιδιά μας, χρεοκόπησε.
Οι προφητικοί λόγοι , οι προφητικές εικόνες που μόνο η Τέχνη μπορεί να προσφέρει, ακόμα και όταν μας φέρνει μπροστά σε εφιάλτες, μας προετοίμασαν αρκετά καλά για όσα ζούμε και για όσα θα ζήσουμε.
Α ναι. Είμαι πια βέβαιος για αυτό. Τις ταχύτητες μόνο δεν μπορώ να δω καθαρά, γιατί όταν είσαι μέσα στο όχημα, δεν έχεις πλήρη αντίληψη.
Και δεν είναι εύκολο να «βγαίνεις» συχνά και να κοιτάς γιατί θα μείνεις απ’ έξω.
Αυτό που ξέρω, είναι πως όσοι υποτίθεται πως διαχειρίζονται την «κατάσταση» είναι είτε αυθεντικά προϊόντα του Προβλήματος είτε και δημιουργοί του.
Θα τα πούμε ξανά από τη Στήλη, τον Σεπτέμβριο. Μέχρι τότε, να θυμάστε πως η αγάπη κινεί τον κόσμο, γιατί αυτή τον γέννησε.
Μόνο που, όπως έλεγε και ο Charles Bukowski «Η αγάπη, είναι ένας σκύλος από την κόλαση».
Καλά φεγγάρια λοιπόν κι’ αυτόν τον Αύγουστο.                  ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 
Γιώργος Πήττας για το tvxs.gr και τον Πολίτη.