Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

Μετά τους πανηγυρισμούς…


Tου Αλέξανδρου Μερκούριου
Είναι πραγματικά καταπληκτικό. Στην Ιταλία χρειάστηκαν μόλις δύο τρεις εβδομάδες από τότε που διαγνώσθηκε (ότι χοντραίνει) το πρόβλημα στην οικονομία μέχρι να σχηματοποιηθεί το πακέτο μέτρων που απαιτείται, να ψηφιστεί και να παραιτηθεί ο Μπερλουσκόνι. Στην Ελλάδα χρειάστηκαν δύο χρόνια, ένα δάνειο των 110 δις. και ακόμη δεν έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα… Απεναντίας, ετοιμάσαμε μία νέα κυβέρνηση για να τα λάβει, αφού πάρει άλλα τόσα (και περισσότερα) δισεκατομμύρια σε δάνεια. Και αυτά υπό την προϋπόθεση ότι θα επιτύχει από ένα κούρεμα ομολόγων, οι λεπτομέρειες του οποίου είναι ακόμη… πολιτικές κατευθύνσεις. Επί του παρόντος, όμως,  αυτοεπαινούμεθα (και δυστυχέστερα, αυτοεπαιρόμεθα) για το μέγα πολιτικό κατόρθωμά μας… Να σχηματιστεί η κυβέρνηση, και να συμφωνήσουμε στο πρόσωπο του πρωθυπουργού. Σαν να υπήρχε κι άλλος…
Όλο αυτό βέβαια, μας επιτρέπει να συνεχίζουμε ως χώρα και σύστημα το χαβά μας. Οι νέοι υπουργοί ράβουν κοστούμια κι ετοιμάζονται για παρελάσεις και δεξιώσεις, τα συστημικά ΜΜΕ ετοιμάζουν «αποκλειστικά ρεπορτάζ» για τους στόχους των πρώτων 100 ημερών (λες και θα υπάρξουν και δεύτερες) και η ΝΔ που στηρίζει τη νέα κυβέρνηση, δηλώνει κάτι σαν… αντιπολίτευση. Η συνήθης ελληνική παράνοια δηλαδή.
Το κακό για μας είναι ότι όπως πάντα μας ξεφεύγει το… δάσος.
Έτσι, όπως αναμενόταν, οι εξελίξεις στην Ελλάδα δεν επηρέασαν θετικά το διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Πως θα μπορούσαν άλλωστε. Οι ξένοι απλά μας βλέπουν ως ένα οικονομικό Τσερνομπίλ του οποίου απλά αποφεύγουν να σηκώσουν το καπάκι που με αρκετά δις. έχτισαν.
Το κακό, όμως είναι ότι ούτε η εξέλιξη στην Ιταλία δείχνει να βελτιώνει το κλίμα. Παρά την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να στηρίξει τη Ρώμη, «ψωνίζοντας» ασταμάτητα Ιταλία, τα επιτόκια δανεισμού της χώρας συνέχισαν να απογειώνονται, παρασύροντας τις τελευταίες ώρες την Ιρλανδία, την Ισπανία και το Βέλγιο. Και βέβαια να μην ξεχνούμε ότι έχουν χτυπήσει και την πόρτα της Γαλλίας.
Οι αγορές λοιπόν εγκαταλείπουν τη λεγόμενη περιφέρεια της Ευρώπης, μαζί με την Ιταλία που δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι η όγδοη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και η τρίτη σε μέγεθος αγορά ομολόγων. Και αυτό με τη σειρά του οδηγεί τα μεγάλα τραπεζικά συστήματα να μαζεύουν τα κεφάλαιά τους από την ευρωπαϊκή αγορά.
Σαν αποτέλεσμα, αυτό πιέζει περισσότερο τις οικονομίες των χωρών της ευρωζώνης, που ήδη ταλαιπωρούνται από τα μέτρα λιτότητας. Και αυτό με τη σειρά του μειώνει τα έσοδα σε όλα τα επίπεδα, απομακρύνει τις επενδύσεις και πνίγει περισσότερο τις οικονομίες οδηγώντας αναγκαστικά τις κυβερνήσεις και τις ρυθμιστικές αρχές σε ακόμη πιεστικότερη λιτότητα.
Ο κύκλος λοιπόν (αν δεν είναι αυτό σπιράλ θανάτου, ποιο είναι…) θα συνεχίσει να σφίγγει σαν αλυσίδα, γύρω από τους λαιμούς μας, μέχρις ότου ένας κρίκος σπάσει. Όταν αυτό συμβεί κάποια χώρα θα καταγράψει επίσημα τη ζημιά και πιθανότατα θα βρεθεί εκτός ευρώ.
Δεν θα αναρωτηθώ σήμερα αν οι πρώτοι υποψήφιοι είμαστε εμείς, ή αν έχουμε μείνει μικροί και μόνοι. Αυτό το αντιλαμβάνεται εύκολα κανείς. Το ερώτημα είναι μπορεί να υπάρξει λύση στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πρόβλημα και αν εμείς θα μπορέσουμε να είμαστε μέρος της λύσης αυτής, σε μία Ευρώπη όπου οι διαφορές μεταξύ των χωρών που την απαρτίζουν αρχίζουν να γίνονται ολοένα και περισσότερες τώρα που η αλληλεγγύη στο όνομα του κοινού συμφέροντος, αρχίζει να εκλείπει, δίνοντας χώρο μόνο στο συμφέρον.