Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2012

Η δραχμή και τα λαμόγια

Η οικονομική θεωρία λέει ένα πολύ απλό πράγμα. Μεσοπρόθεσμα η πραγματική ισοτιμία επιστρέφει στην τιμή ισορροπίας της ανεξάρτητα του νομισματικού συστήματος. Είτε με δραχμή, είτε με ευρώ, η πραγματική ισοτιμία μεσοπρόθεσμα θα έχει την ίδια τιμή. Η πραγματική ισοτιμία ορίζεται ως το γινόμενο της ονομαστικής ισοτιμίας επί τον λόγο των τιμών εσωτερικού προς τις τιμές εξωτερικού. Η συζήτηση εναντίον της δραχμής επικεντρώνεται στα περίφημα λαμόγια τα οποία έχουν παρκαρισμένα χρήματα στο εξωτερικό. Τα χρήματα αυτά είναι, υποτίθεται, προϊόντα παραοικονομίας και εγκληματικών οικονομικών συναλλαγών. Η επαναφορά της δραχμής θα επιτρέψει στα λαμόγια να αγοράσουν στην Ελλάδα περιουσιακά στοιχεία σε πολύ χαμηλή τιμή. Όμως αυτό το επιχείρημα δεν είναι και το καλύτερο εναντίον της δραχμής.

Πρώτον, αν τα λαμόγια έχουν χρήματα παρανόμως αποκτηθέντα αυτό δεν είναι πρόβλημα της ισοτιμίας, αλλα των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους. Συνεπώς το ζήτημα δεν είναι αν τα λαμόγια κάνουν την τάδε ή την δεινα οικονομική συναλλαγή, αλλά το ότι υπάρχουν. Οπότε αντί να μεμψιμοιρούμε για τα λαμόγια και την δραχμή, ας τα πιάσουμε πρώτα.

Δεύτερον. Eφόσον η υποτίμηση εσωτερική ή μη θα ισορροπήσει σε μια σταθερή τιμή της πραγματικής ισοτιμίας ανεξαρτήτως νομισματικού συστήματος, τα λαμόγια θα μπούν όταν η πραγματική ισοτιμία είναι χαμηλή. Δηλαδή θα μπούν είτε όταν η δραχμή υποτιμηθεί πολύ, είτε όταν οι τιμές των ελληνικών περιουσιακών στοιχειων πέσουν τόσο πολύ εντός ευρώ ώστε να αγοραστούν φτηνά. Ήδη οι αποτιμήσεις των ελληνικών επιχειρήσεων στο χρηματιστήριο έχουν καταβαραθρωθεί. Είναι ισοδύναμο για έναν κάτοικο εξωτερικού η τιμή μιας μετοχής να μειωθεί ονομαστικά κατά 50% από μια υποτίμηση του νομίσματος, είτε από την κατά 50% πτώση στην τιμή της με σταθερή τιμή του νομίσματος. Για τον ξένο επενδυτή τα ίδιο σε τιμή ξένου νομίσματος θα κοστίσει.

Τρίτον. Εφόσον τα λαμόγια θα μπούν σε μια συγκεκριμένη τιμή της πραγματικής ισοτιμίας, μάλλον θα το κάνουν σε καθεστώς μηδενικού συναλλαγματικού κινδύνου. Θα προτιμήσουν μάλλον να μην έχουν το ρίσκο η επένδυση τους να χάσει αξια από νέες υποτιμήσεις της νέας δραχμής. Δηλαδή μάλλον θα προτιμήσουν να αγοράσουν εντός ευρώ σε πολύ χαμηλότερες τιμές από τις σημερινές.

Τέταρτον. Λαμόγια και επενδυτες δεν κοιτάνε μόνο τις τιμές που καθορίζει η πραγματική ισοτιμία σε σχέση με το ξένο νόμισμα, αλλα και τις επενδυτικές προοπτικές της χώρας. Στην Ελλάδα παρόλο που υπήρξε δραματική μείωση των τιμών των μετοχών των επιχειρήσεων, δεν είδαμε καμία είσοδο ξένων επενδυτών. Όντως υπάρχει από εκείνους ο φόβος μιας απότομης υποτίμησης και εξόδου από το ευρώ. Αυτό ενισχύει το προηγούμενο επιχείρημα. Λαμόγια και επενδυτες, θα αποφύγουν για καιρό την Ελλάδα μέχρι να σταθεροποιηθεί η νομισματική κατάσταση.

Αν η Ελλάδα βγει εκτος ευρώ, λαμόγια και επενδυτες θα περιμένουν μέχρι το νόμισμα να πιάσει πάτο ή να σταθεροποιηθεί. Τότε τα λαμόγια θα χρειαστεί να ανταγωνιστούν τους πραγματικούς επενδυτες για την αγορά περιουσιακών στοιχείων, οδηγώντας τις τιμές προς τα πάνω.

Συμπερασματικά. Το τελευταίο που έχουμε να φοβούμαστε με την νέα δραχμή είναι τα περίφημα λαμόγια που έχουν παρκάρει χρήματα στο εξωτερικό. Μπορούν ήδη να αγοράσουν πολύ φτηνά εντός ευρώ. Με την δραχμή μπορεί να επωφεληθούν από μία νέα υποτίμηση όμως δεν εξασφαλίζονται από μελλοντικές υποτιμήσεις αλλά και από και το εχθρικό φορολογικό κλίμα. Αλλα και πάλι αν μπουν με την δραχμή θα επιτελέσουν μια κοινωνική ωφέλεια. Δηλαδή την είσοδο συναλλάγματος.

Υπάρχουν δεκάδες επιχειρήματα κατά της δραχμής. Τα λαμόγια δεν είναι ένα από αυτά.