Δευτέρα 25 Μαρτίου 2013

Πώς καθιερώθηκε η 25η Μαρτίου ως εθνική εορτή

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη akontogiannidis@yahoo.gr
Στις 15 Μαρτίου 1838, ο επι των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Παιδείας γραμματεύς της Επικρατείας  Γεώργιος Γλαράκης, επισκέφθηκε τον βασιλιά Οθωνα και του παρουσίασε το σχέδιο διατάγματος,  με το οποίο θέσπιζε την 25η Μαρτίου ως εθνική εορτή.
Η ημέρα αυτή επελέγη σύμφωνα με το σχέδιο του αρχιστρατήγου και προέδρου του Βουλευτικού Δημητρίου Υψηλάντη,  το οποίο αναγράφει στην «Ιστορία» του ο Σπυρίδων Τρικούπης: «…όθεν  εμελέτα ν’ αρχίση τα ένοπλα κινήματα του την 25ην Μαρτίου, ημέραν του Ευαγγελισμού, ως ευαγγελιζομένην την πολιτικήν λύτρωσιν  του Ελληνικού ΄Εθνους». Άλλες δύο φορές στο  εγγύς παρελθόν επιχειρήθηκε  η καθιέρωση του εορτασμού της Επαναστάσεως ως εθνικής εορτής. Πρώτα από τον σύμβουλο της γραμματείας Εσωτερικών Παν. Σούτσο το 1834 ( έγραψε και σχετικό ποίημα) και τη δεύτερη φορά, ένα χρόνο μετά, από τον γραμματέα Εσωτερικών Ιωάννη Κωλέττη, που έμειναν στα χαρτιά από κυβερνητική κρίση.
Ο Οθων, που ήταν ταυτοχρόνως και πρωθυπουργός, υπέγραψε το υπ’ αρ. 980 Διάταγμα  στις 15 Μαρτίου, που ανέφερε: «… θεωρήσαντες ότι η ημέρα της 25ης Μαρτίου είναι λαμπρά και καθ’ εαυτήν εις πάντα ΄Ελληνα δια την εν αυτή τελουμένην εορτήν του Ευαγγελισμού της  Υπεραγίας Θεοτόκου, είναι προσέτι λαμπρά και χαρμόσυνος δια την κατ’ αυτήν την ημέραν έναρξιν του περί της ανεξαρτησίας αγώνος του ελληνικού έθνους, καθιερούμεν την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέραν εθνικής εορτής».
Μετά από δυο μέρες, ο Γλαράκης εξέδωσε εγκύκλιο για τον τρόπο του εορτασμού «…κατά το ενεστώς έτος και μέλλουσαν να τελήται ενιαυσίως εις το διηνεκές». Έτσι, λίγες μέρες μετά γιορτάστηκε η 25η Μαρτίου  με μεγαλοπρέπεια στην Αθήνα. Ανήμερα του Ευαγγελισμού το πρωί, πλήθη κόσμου συνέρρευσαν  στο μικρό μητροπολιτικό ναό της Αγίας Ειρήνης στην οδό Αιόλου που χτίστηκε προ τριετίας. Η φρουρά της πόλεως παρατάχθηκε  στους δρόμους απ’ όπου θα περνούσε ο βασιλιάς Οθων με την Αμαλία, που έφθασαν στην εκκλησία με άρμα, όπου ήταν οι πολιτικές, στρατιωτικές και δημοτικές αρχές, οι συντεχνίες και σε περίοπτη θέση  οι αγωνιστές, οι στρατηγήσαντες στις μάχες του ‘21.
Στη συνέχεια εψάλη δοξολογία προς τον ύψιστο και το τέλος της σήμαναν και πάλι 21 κανονιοβολισμοί. Μετά, στη μετέπειτα πλατεία Συντάγματος, ο Δήμος Αθηναίων είχε στήσει τρόπαιο όπου συγκεντρώθηκαν οι Έλληνες και έστησαν γλέντι με χορούς και τραγούδια και την ιαχή «εις την Πόλιν εις την Πόλιν!».
Όπως έγραψε η εφημερίδα «Αθηνά» αλλά και η κυρία επι των τιμών της Αμαλίας  φον Νόρντενφλιχτ, μπροστά στα Ανάκτορα  σχηματίσθηκαν κύκλοι χορευτών, χόρευαν και τότε « έξαφνα ενεφανίσθη  μία πρεσβύτις και λευκόκομος αδελφή  των διακρινομένων δια την ανδρείαν των  αδελφών Λέκκα, ήτις αποτεινομένη προς τους χορηγούς είπε:  Σταματήστε παιδιά μου, εις εμέ ανήκει ν’ αρχίσω  τον χορόν, διότι εις αυτό το έδαφος  επρόσφερα θύματα δύο ανδρείους  αδελφούς και τον μοναχογιό μου. Και τοιουτρόπως με τα δάκρυα εις τα όμματα  συνεχόρευσε και συναγάλλετο με τους Ελληνας ! Ας λέγουν ο,τι θέλουν λοιπόν οι άσπονδοι των Ελλήνων εχθροί Φαλμεράϊερ και άλλοι. Ημείς και αυτών ακόμη  των αρχαίων Σπαρτιάτιδων το πνεύμα ευρίσκομεν εις τα ελληνίδας… Εννοείται  ότι εφωταγωγήθη η Ακρόπολις, και εις τον Λυκαβηττόν εσχηματίσθη δια φανών μέγας  εντυπωσιακός σταυρός,  θυμίζων το εν τούτω νίκα!»
Πάντα σε περίοδο εθνικών εορτών, ακούγονται παρασιτικές φωνές ανιστόρητων για τις μαθητικές παρελάσεις, δήθεν είναι κατάλοιπα της δικτατορίας Μεταξά. Τις δυσφημίζουν  σκοπίμως ζητώντας την κατάργηση τους…

                                                  Οι μαθητικές παρελάσεις
Οι σχολικές παρελάσεις καθιερώθηκαν το 1837 όταν έγινε υποχρεωτική η γυμναστική στα σχολεία. Στους εορτασμούς της 25ης Μαρτίου, φοιτητές και μαθητές  συντεταγμένοι μετέβαιναν και στεφάνωναν τους ανδριάντες των ηρώων. Η παρέλαση σε εθνικές γιορτές ενώπιον των εκπροσώπων της Πολιτείας, καθιερώθηκε το 1899 και  είχε το νόημα της απόδοσης  τιμών στους νεκρούς των αγώνων του Έθνους. Τότε παρήλαυναν και συντεχνίες, όπως: Οικοδόμων, υποδηματοποιών, ραπτών, τραπεζοκόμων, τυπογράφων κ.α. Αργότερα ο Βενιζέλος καθιέρωσε τις λαμπαδηδρομίες τις νυχτερινές ώρες με τους μαθητές και φοιτητές να ψάλλουν θούρια στους δρόμους των πόλεων και των χωριών..
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Real News”

Πηγή "Ινφογνώμων πολιτικά"