Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2011

Γεμάτη offshore φορολογικούς παραδείσους η Ελλάδα

Του Σπύρου Δημητρέλη
Πιστεύετε ότι οι offshore φορολογικοί παράδεισοι βρίσκονται μόνο στον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό Ωκεανό; Δεν είναι έτσι. Υπάρχουν ακόμη και μέσα στην Ελλάδα! Πρόκειται για τις περιοχές που η χωρική τους αρμοδιότητα ανήκει στις πολύ μικρές εφορίες (Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες) της χώρας, αυτές που το υπουργείο Οικονομικών έχει αρχίσει να βάζει λουκέτο. Έμπειρα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εξηγούν ότι οι εφορίες αυτές δεν είχαν ούτε τις τεχνικές δυνατότητες αλλά ούτε και το ανθρώπινο δυναμικό για να ελέγξουν τη φοροδιαφυγή στην περιοχή της χωρικής τους αρμοδιότητας. Αυτό το γνώριζαν πολλές επιχειρήσεις και έσπευδαν να δηλώσουν ή να μεταφέρουν εκεί την έδρα τους.

Οι ΔΟΥ Ανδρίτσαινας Ηλείας, Βάρδας Ηλείας, Αστακού Αιτωλοακαρνανίας είναι μερικές από τις δεκάδες πολύ μικρές εφορίες που λειτουργούσαν στη χώρα και έχουν αρχίσει σταδιακά να καταργούνται στο πλαίσιο του προγράμματος κατάργησης και συγχώνευσης εφοριών.

Έμπειρο στέλεχος του υπουργείο Οικονομικών περιγράφει την κατάσταση που επικρατούσε σε αυτές τις εφορίες και στη φορολογική συμπεριφορά πολλών επιχειρήσεων που έδρευαν στη φορολογική τους αρμοδιότητα: «οι εφορίες αυτές άνοιγαν με καθαρά τοπικιστικά και πελατειακά κριτήρια. Ο δήμαρχος ή ο τοπικός βουλευτής που ήταν του κυβερνητικού κόμματος πίεζε και πετύχαινε να ανοίξουν εφορίες σε πολύ μικρούς οικισμούς. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή του νομού Ηλείας όπου φιλοξενούσε οκτώ (εφορίες), όταν νομοί με αντίστοιχο πληθυσμό λειτουργούν χωρίς προβλήματα με μόλις μια εφορία. Δεν είναι τυχαίο που ο συγκεκριμένος νομός έχει δώσει πολλούς υπουργούς και υφυπουργούς στις κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης...».

Η παρουσία πολλών εφοριών στον ίδιο νομό δεν σημαίνει από μόνη της ότι είναι κάτι κακό. Τουναντίον, θα περίμενε κανείς σε νομούς με πολυάριθμη παρουσία των φορολογικών αρχών η φοροδιαφυγή να είναι περιορισμένη. Συνέβαινε, ωστόσο, ακριβώς το αντίθετο. Μάλιστα οι επιτήδειοι είχαν βρει τον τρόπο να κάνουν τη δουλειά τους φοροδιαφεύγοντας συστηματικά. «Για παράδειγμα, μια επιχείρηση, ακόμη και μεσαίου μεγέθους δήλωνε ως έδρα τη χωρική αρμοδιότητα μιας μικρής εφορίας. Στη συνέχεια άνοιγε υποκατάστημα σε άλλη περιοχή εντός του ίδιου νομού. Με αυτόν τον τρόπο όλες οι φορολογικές της υποχρεώσεις έπρεπε να εκπληρώνονται στη μικρή εφορία των συνήθως τριών εργαζομένων. Το ανθρώπινο δυναμικό της εφορίας δεν επαρκούσε για να παρακολουθήσει την εκπλήρωση υποχρεώσεων, όπως η υποβολή δηλώσεων φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ και η απόδοση των σχετικών φόρων», λέει το ίδιο στέλεχος. Μάλιστα, οι επιτήδειοι είχαν βρει και τρόπο να αποφεύγουν τον φορολογικό έλεγχο. Έσπαγαν τη δραστηριότητα της επιχείρησης σε τρεις ή τέσσερις εταιρείες με αποτέλεσμα να μοιράζεται ο τζίρος και να μην εμπίπτει καμιά από τις επιχειρήσεις στην αρμοδιότητα φορολογικού ελέγχου κάποιου μεγαλύτερου ελεγκτικού κέντρου όπως είναι το Περιφερειακά Ελεγκτικά Κέντρα. Η αρμοδιότητα ελέγχου ανήκει στη μικρή εφορία των τριών εργαζόμενων. Έτσι, έλεγχος δεν γινόταν και οι επιτήδειοι περίμεναν μια ρύθμιση περαίωσης, πλήρωναν και γλίτωναν για την ευρεία φοροδιαφυγή που είχαν κάνει.

Τα παραπάνω αποτελούν ένα ακόμη κομμάτι στο παζλ της μεταπολιτευτικής χρεοκοπίας της χώρας. Το «ελληνικό δαιμόνιο κατάφερε να δημιουργήσει offhore περιοχές ακόμη και εντός της Ελλάδας», λένε στο υπουργείο Οικονομικών. 

Σημειώνεται ότι υπάρχει σε εξέλιξη η εφαρμογή σχεδίου του υπουργείου Οικονομικών που οδηγεί στη μείωση του συνολικού αριθμού των εφοριών από τις 287 στις περίπου 100.