Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2011

Είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε...


Του Δημήτρη Μυ
Παρακολουθώντας την πορεία της Ελλάδας προς τη δίνη του κυκλώνα της παγκόσμιας κρίσης, αλλά και τις... προσπάθειες «διάσωσής» της, δύσκολα μπορεί να κατανοήσει κανείς πώς τόσοι πολλοί και μάλιστα ειδικοί (εγχώριοι και εξ εσπερίας σωτήρες) μπορούν να κάνουν τόσο μεγάλα λάθη, τόσο άστοχες προβλέψεις.
Πώς είναι δυνατόν οι ειδήμονες να επιβάλλουν αυτές τις πολιτικές, οι οποίες έχουν οδηγήσει τη χώρα στον πάτο της ύφεσης, οδηγούν τους εργαζόμενους στον Καιάδα και το χρέος στη στρατόσφαιρα...
Πρόκειται άραγε για λάθη και επιπόλαιες επιλογές; Ή μήπως «είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε» και οι «νόμοι» του, που η εφαρμογή τους έχει τινάξει τις ζωές μας στον αέρα;
Όπως και να το κάνουμε, η οικονομία βρίσκεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Σε κάθε περίπτωση «Είναι η οικονομία, ηλίθιε», μέσα από την οποία αποτιμάται η αποτελεσματικότητα των πολιτικών επιλογών. Πρόκειται για τη φράση που αποτέλεσε το κεντρικό σύνθημα κατά την προεκλογική εκστρατεία του Κλίντον το 1992 απέναντι στον Τζορτζ Μπους τζούνιορ.
Ήταν η εποχή του θριάμβου της αμερικανικής υπερδύναμης, η οποία φαντασιωνόταν μια αιώνια παγκόσμια μονοκρατορία της μετά τη νίκη της στον Ψυχρό Πόλεμο. Ήταν η εποχή της νέας οικονομίας, των επιχειρήσεων νέων τεχνολογιών, των διαρκώς επεκτεινόμενων χρηματοπιστωτικών προϊόντων. Ήταν η εποχή της ταχύτατης ανάπτυξης της φούσκας της «ευημερίας», η οποία σήμερα έχει πια σκάσει... Πώς; Και γιατί άραγε έσκασε η φούσκα αυτής της «ευημερίας»;
Για ποια, όμως, οικονομία μιλάμε; Για ποιες επιλογές, οι οποίες οδήγησαν την Ελλάδα (και την πλούσια Δύση) εδώ που βρίσκεται σήμερα;
Η φράση («Είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε») που συμπυκνώνει με τον πιο γλαφυρό ίσως τρόπο μια (μαρξιστική) ερμηνεία γι’ αυτό που βιώνει σήμερα ο μέσος πολίτης και εργαζόμενος στη χρεοκοπημένη Ελλάδα, αλλά και στις μητροπόλεις της Δύσης, είναι ο τίτλος του βιβλίου (από τις εκδόσεις Λιβάνη) του δημοσιογράφου Νίκου Μπογιόπουλου.
Η παρακάτω παράγραφος από αυτό το βιβλίο αποτελεί μια γεύση από τον πυρήνα του και μια πρώτη – εκ των πραγμάτων... «τηλεγραφική» – απόπειρα απάντησης στα παραπάνω ερωτήματα.
«Το πρόβλημα της κρίσης, που εκδηλώθηκε το 2008 με την έκρηξη της χρηματοπιστωτικής φούσκας και ό,τι ακολούθως βαφτίστηκε κρίση χρέους δεν είναι το αποτέλεσμα κάποιων παρεκκλίσεων που, εφόσον αντιμετωπιστούν, ο καπιταλισμός θα διορθωθεί. Πρόκειται για καθολική καπιταλιστική κρίση του ενός και μοναδικού καπιταλισμού που μπορεί να υπάρξει, του καπιταλισμού που είναι και θα είναι πάντα συνυφασμένος με την κρίση, καθώς το αναπόφευκτο των κρίσεων βρίσκεται στο DNA του».
Με άλλα, απλούστερα, λόγια όσοι θεωρούν ότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα οφείλεται είτε στη λάθος συνταγή της τρόικας είτε στην ανικανότητα της κυβέρνησης να εφαρμόσει τα μέτρα ίσως αδυνατούν (ακόμη) να αντιληφθούν πως «όλα πηγαίνουν ρολόι», καθώς οι στόχοι αυτών που κάνουν παιχνίδι είναι σαφέστατοι: Επιβολή εργασιακού μεσαίωνα, διάλυση κοινωνικού ιστού και αντιστάσεων, λεηλάτηση δημόσιας περιουσίας και εθνικών πόρων. Προφανώς, «είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε»...