Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου 2011

Τι χρειάζεται για να αποφευχθεί η κρίση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις


Του Λευτέρη Ορφανίδη 

Ως γνωστό, η οικονομία χαρακτηρίζεται από διακυμάνσεις και αβεβαιότητα για το μέλλον. Όσα οικονομετρικά μοντέλα να δημιουργηθούν και να εφαρμοστούν, όσο μεγάλο βάθος και να υπάρχει από ιστορικά δεδομένα, ποτέ δεν θα μπορούμε να προβλέψουμε με απόλυτη σιγουριά το πως μπορεί να εξελιχθεί ένα μέγεθος για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. 

Η αβεβαιότητα όσον αφορά την εξέλιξη της οικονομίας είναι από τους βασικούς παράγοντες που οδηγούν στην ύπαρξη οικονομικών κρίσεων. Ευτυχώς αυτές είναι μικρής, συνήθως, διάρκειας και οι επιπτώσεις τους ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι είναι χαμηλότερες από ότι υπολογιζόταν στην αρχή τους που επικρατεί απαισιοδοξία. Πάντα η οικονομία βρίσκει τον τρόπο της να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης, είτε αυτόματα ή με την εφαρμογή στοχευόμενων πολιτικών αντιμετώπισης της εκάστοτε κρίσης από τους διεθνούς φορείς και τα εμπλεκόμενα κράτη.
  Η κρίση την οποία διανύουμε τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, έχει συνθλίψει τόσο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις όσο και τις μεγάλες. Το μέγιστο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλες αυτές είναι η έλλειψη ρευστότητας. Οι τράπεζες σταμάτησαν το δανεισμό και σε πολλές εταιρείες δεν υπάρχουν διαθέσιμα κεφάλαια για την κάλυψη των αναγκών. Με άλλα λόγια  πολλές επιχειρήσεις στηρίζονταν σε ξένα κεφάλαια σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από αυτό που θα μπορούσαν να αντέξουν. 
 
Γιατί έγινε αυτό;

Τις 2 προηγούμενες δεκαετίες η Ελλάδα γνώρισε πολύ μεγάλη ανάπτυξη. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αναπτύσσονται με πολύ γρήγορους ρυθμούς κάτι το οποίο η οικονομία της Ελλάδας δεν το άντεχε. Σήμερα στην κρίση, πολλές εταιρείες δείχνουν μειωμένους τζίρους πολύ μεγαλύτερους από αυτούς τους οποίους μπορούσαν να αντέξουν. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να παρατηρούμε στους ισολογισμούς τους να έχουν μικρότερα κέρδη ή ακόμα και ζημίες, μεγάλο αριθμό σε επισφαλής πελάτες, πρόβλημα ρευστότητας κ.α. 

Είναι πολύ δύσκολο για όλες αυτές τις επιχειρήσεις να ‘κρατηθούν’ στην αγορά. Χρειάζονται ριζικές αλλαγές οι οποίες θα αποφέρουν ανάπτυξη τόσο στην ίδια την εταιρεία όσο και στην Ελλάδα.
Προσδιορισμός του σκοπού της επιχείρησης 
 
Ένα από τα πρωτεύοντα ζητήματα κατά τον καθορισμό μιας δήλωσης αποστολής είναι η απάντηση στην ερώτηση: «Ποιος είναι ο σκοπός της επιχείρησής σας;» Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση μπορεί να φαίνεται αρκετά εύκολη: Ωστόσο, μπορεί να αποδειχθεί αρκετά περίπλοκη. Η φύση της επιχείρησής σας δεν πρέπει να ‘ναι αυστηρά συνδεδεμένη με το συγκεκριμένο προϊόν ή την υπηρεσία που προσφέρετε. Αντίθετα, πρέπει να είναι συνδεδεμένη με το αποτέλεσμα της απόδοσής σας – του κοινωνικού έργου σας— και των ικανοτήτων που έχετε αναπτύξει για να επιτύχετε αυτή την απόδοση.

Με αυτόν τον τρόπο  θα μπορέσετε να καταφέρετε να προσδιορίσετε τόσο τις ανάγκες της εταιρείας σας όσο και τις ανάγκες του καταναλωτικού κοινού στο οποίο απευθύνεστε. 

Σε ένα περιβάλλον υψηλού ανταγωνισμού η ικανοποίηση του πελάτη είναι καθοριστικής σημασίας για την επιβίωση αλλά και την απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος της επιχείρησης. Η μέτρηση της ικανοποίησης των πελατών μπορεί να βοηθήσει στην χάραξη στρατηγικής και στη λήψη αποφάσεων από τις εταιρίες.

Η μέτρηση της ικανοποίησης των πελατών μπορεί να αποκαλύψει τυχόν ευκαιρίες που υπάρχουν στη συγκεκριμένη αγορά ώστε αν τις εκμεταλλευτεί σωστά η επιχείρηση να προβούν προς όφελός της.
 
Στρατηγικός Σχεδιασμός
 
Ως Στρατηγικός Σχεδιασμός ορίζεται ο καθορισμός των μακροπρόθεσμων στόχων, με ορίζοντα τουλάχιστον τριετίας (κυλιόμενο), η κατάστρωση των σχετικών σχεδίων υλοποίησης των στόχων αυτών, η παρακολούθηση, ανασκόπηση και συνεχής αναπροσαρμογή αυτών των σχεδίων. 
  
Το πρώτο και σημαντικότερο όφελος από τη δημιουργία ενός στρατηγικού σχεδίου είναι ότι χαράσσει έναν δρόμο, τον οποίο πρέπει να ακολουθήσουμε, για να φτάσουμε στον προκαθορισμένο στόχο. Άλλα οφέλη που προκύπτουν από τη δημιουργία ενός στρατηγικού σχεδίου είναι η απόκτηση μίας πιο ξεκάθαρης ματιάς πάνω στη λειτουργία της επιχείρησης και συνεπώς η πιο εύκολη αναγνώριση των ανταγωνιστικών συνθηκών, των προωθητικών ευκαιριών και των πλεονεκτημάτων για την εταιρία.
  
Όλες οι εταιρείες πρέπει να έχουν στρατηγικούς άξονες που να συνδέονται με τους επιχειρηματικούς στόχους της επιχείρησης ώστε να μπορέσει να κρατηθεί στην αγορά και να αναπτυχθεί. Κάθε εταιρεία χρειάζεται στόχους υλοποιήσιμους για αυτήν και ένα όραμα που θα την οδηγεί στον εκσυγχρονισμό και την επιτυχία.  
 
Εξαγωγές
  
Η Ελλάδα μπορεί να παράγει και να διαθέσει στις διεθνές αγορές τόσο υπηρεσίες όσο και προϊόντα. Αυτό για να γίνει θα πρέπει να υπάρχει κρατική μέριμνα αλλά και όραμα στον επιχειρηματία να μπορέσει να προβάλει το προϊόν ή την υπηρεσία και να το καταστήσει ανταγωνίσιμο. Πλέον με την παγκοσμιοποίηση ο κάθε επιχειρηματίας πρέπει να ψάξει και να βρει αγοραστικό κοινό όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον κόσμο.
 
Ένα ακόμα γνώρισμα των ελληνικών εξαγωγών που αποτελεί σκόπελο στην ανάπτυξή τους είναι η έλλειψη σύγχρονων μεθόδων προώθησης. Λείπει ο σύγχρονος τρόπος πωλήσεων, η παρουσία στελεχών με γνώση στις σύγχρονες μεθόδους ανάπτυξης των επιχειρήσεων, που πλέον θεωρείται αναγκαίο, καθώς τα προϊόντα νέας τεχνολογίας, που δείχνουν άνοδο, απαιτούν και ειδικευμένα στελέχη για την προώθησή τους.

Ανάγκες πληροφόρησης

Ο πιο σημαντικός παράγοντας κατά την ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής προσέγγισης για την πρόβλεψη και το σχεδιασμό είναι η εξέλιξη του συστήματος πληροφόρησής σας. Στο σύγχρονο κόσμο, τον κόσμο των υπολογιστών, μπορείτε να εξισώσετε τα συστήματα πληροφόρησης με μικροτσίπ και προγραμματισμό, αλλά το νόημα που χρησιμοποιείται εδώ είναι πολύ ευρύτερο και αναφέρεται στον τρόπο που συγκεντρώνετε, ελέγχετε, αναλύετε και χρησιμοποιείτε πληροφορίες οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν την επιχείρησή σας.

Η δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος πληροφόρησης συνδέεται άμεσα με την αποστολή και τους στόχους σας και τους εκάστοτε παράγοντες του περιβάλλοντός σας που καθορίζονται στο στρατηγικό σας στόχο. Συγκεντρώστε αρκετές πληροφορίες, αλλά μην συγκεντρώσετε υπερβολικά πολλές γιατί θα οδηγηθείτε σε «βομβαρδισμό» πληροφοριών κι εκείνοι που λαμβάνουν τις αποφάσεις θα είναι τόσο μπερδεμένοι που δεν θα μπορούν να κατανοήσουν τις πληροφορίες ούτε να τις αξιοποιήσουν λαμβάνοντας αποτελεσματικές αποφάσεις.
 
Αφού συγκεντρώσετε τα δεδομένα, πρέπει να τα συμπτύξετε και να τα αναλύσετε. Αυτό είναι το σύστημα αναφοράς πληροφοριών. Ήδη συντάσσετε εκθέσεις για κυβερνητικούς οργανισμούς και τράπεζες, οι οποίες είναι απλώς μια παρουσίαση των δεδομένων τα οποία συγκεντρώνετε κατά έναν τρόπο που είναι χρήσιμος για το συγκεκριμένο οργανισμό. Ένα αποδοτικό σύστημα πληροφόρησης θα παρέχει πληροφορίες στο προσωπικό της επιχείρησής σας με τη μορφή που χρειάζεται για τη λήψη αποτελεσματικών αποφάσεων και την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Θα τους παρέχει επαρκείς πληροφορίες, αλλά όχι περισσότερες από όσες είναι απαραίτητες και όσες είναι αξιοποιήσιμες. Καθώς το είδος δεδομένων που συγκεντρώνετε αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου, έτσι αλλάζουν και οι εκθέσεις που θα χρειάζεστε. Επομένως, οι απαιτήσεις κατάρτισης εκθέσεων πρέπει να επαναξιολογείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, έτσι ώστε να μη χάνετε χρόνο συντάσσοντας εκθέσεις που δεν θα χρησιμοποιηθούν ποτέ.
 
Τέλος, οι πληροφορίες πρέπει να αποθηκεύονται κατά τρόπο ώστε να ανακτούνται εύκολα και να προσαρμόζονται σε νέες καταστάσεις οι οποίες ενδέχεται να απαιτούν διαφορετική ανάλυση. Στην επεξεργασία δεδομένων, το σύστημα αποθήκευσης αναφέρεται ως η βάση δεδομένων της εταιρείας. Είτε εμπιστεύεστε ένα ηλεκτρονικό σύστημα είτε ένα χειροκίνητο, η αποθήκευση πληροφοριών κατά έναν τρόπο ώστε να είναι εύκολα ανακτήσιμες απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού λογισμικού που διατίθεται σήμερα εστιάζει στην αποθήκευση δεδομένων με τρόπους που επιτρέπουν την ανάκτηση των πληροφοριών σε πολλές διαφορετικές μορφές και, σε μεταγενέστερο χρόνο, το μεταξύ τους συνδυασμό για αναλύσεις που δεν αναμένονταν ή δεν κρίνονταν απαραίτητες αρχικά.

Με άλλα λόγια

Κλείνοντας, πρέπει να αναφέρουμε ότι όπως σε όλες τις περιπτώσεις, υπάρχει ένα αισιόδοξο και ένα απαισιόδοξο σενάριο όσον αφορά το τέλος της κρίσης. Το πρώτο σενάριο, αποκαλούμενο ως 3P (Productivity, Profits, Prosperity) περιγράφει μια κατάσταση όπου οι επιχειρήσεις κατάφεραν να προσαρμοστούν και να έχουν κέρδη, οδηγώντας την οικονομία σε ανάκαμψη και ουσιαστικά σε αυτοτροφοδότηση. Ταυτόχρονα, τα μέτρα που λήφθηκαν προστατεύουν την οικονομία και η σύσταση πιο αυστηρών ελεγκτικών μηχανισμών θα βοηθήσει μελλοντικά στην αποσόβηση παρεμφερών φαινομένων.

Το απαισιόδοξο σενάριο, από την άλλη μεριά, γνωστό και ως 3D (debt, deflation, depression), ουσιαστικά μας λέει ότι οι επιχειρήσεις αλλά και τα κράτη είναι υπερβολικά δανεισμένα και η νομισματική πολιτική, δηλαδή το τύπωμα χρήματος με άλλα λόγια από τις κεντρικές τράπεζες, δε θα μπορεί να συνεχιστεί. Έτσι η πλήρης κατάρρευση είναι άμεση και ορατή στον ορίζοντα.
* Ο κ. Λευτέρης Ορφανίδης είναι Οικονομολόγος, Γεν. Διευθυντής της εταιρείας συμβούλων Orfanidis Group.
Πηγή capital.gr