Ως δικηγόρος με ειδίκευση στην είσπραξη οφειλών κατά του Ελληνικού Δημοσίου, έχω να παρατηρήσω τα εξής:
Α. Για να γίνει κατάσχεση θα πρέπει η απαίτηση των πιστωτών μας να έχει εξοπλισθεί με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή με εκτελεστό τίτλο [π.χ. διαταγή πληρωμής] ελληνικού ή αλλοδαπού κρατικού Δικαστηρίου , άλλως με Διαιτητική Απόφαση Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου [π.χ. ICC].
Αν εξαιρέσει κανείς την περίπτωση της διαταγής πληρωμής [η οποία εκδίδεται σύντομα], όλες οι άλλες διαδικασίες είτε εντός, είτε εκτός Ελλάδος είναι χρονοβόρες. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, η συμφωνία εφαρμογής αλλοδαπού δικαίου [π.χ. αγγλικού] επί των "οφειλών" της Ελλάδος είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη [κρισιμότερη ίσως] όψη του νομίσματος, είναι εάν για την επιδίκαση της απαιτήσεως αρμόδια είναι καταρχήν κρατικά ή Διαιτητικά Δικαστήρια, και στην πρώτη εκδοχή, τα Δικαστήρια ποιού Κράτους είναι αρμόδια. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε, ότι είναι καθ΄ όλα έγκυρη μία συμφωνία, δυνάμει της οποίας συμφωνείται εφαρμοστέο Αγγλικό Δίκαιο και αρμοδιότητα Ελληνικών δικαστηρίων [εν τοιαύτη περιπτώσει τα ελληνικά Δικαστήρια είναι υποχρεωμένα να εφαρμόσουν το Αγγλικό δίκαιο]. Άρα στο στάδιο αυτό θα ανοιξει δικαστικός αγώνας.
Β. Πρέπει κανείς να διακρίνει, εάν τα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου, επί των οποίων θα επιχειρηθεί κατάσχεση, ευρίσκονται εντός ή εκτός Ελλάδος.
Β.1. Αν τα στοιχεία ευρίσκονται εντός Ελλάδος, τότε, θα πρέπει ο τίτλος [απόφαση αλλοδαπού κρατικού δικαστηρίου, διαταγή αλλοδαπού κρατικού δικαστηρίου, διεθνής διαιτητική απόφαση] να αναγνωρισθεί και να κηρυχθεί εκτελεστός από τα Ελληνικά Δικαστήρια. Στο σημείο αυτό σημειώστε, ότι εάν ο τίτλος είναι απόφαση ή διαταγή π.χ. γαλλικού Δικαστηρίου, η Ελλάδα δεσμεύεται ως προς την αναγνώριση από Ευρωπαϊκή Σύμβαση. Ήδη όμως κατά την διαδικασία αυτή, το Δημόσιο θα φροντίσει να αντιταχθεί και αρμόδια θα είναι τα ελληνικά Δικαστήρια [τα οποία πολύ δύσκολα αποφαίνονται κατά του Δημοσίου]. Επομένως εκεί θα ανοίξει ένας δεύτερος γύρος αντιδικίας, με αρμοδιότητα Ελληνικών Δικαστηρίων.
Β.2. Αν τα στοιχεία ευρίσκονται εκτός Ελλάδος, αλλά εντός της χώρας προέλευσης του τίτλου π.χ. Αγγλία [λ.χ. λογαριασμός που τηρεί το Ελληνικό Δημόσιο σε αγγλική Τράπεζα], τότε προχωρά κατευθείαν η επιβολή εκτέλεσης, δίχως το προηγούμενο στάδιο.
Β.3. Αν τα στοιχεία ευρισκονται εκτός Ελλάδος και εκτός της χώρας προέλευσης του τίτλου [λ.χ. έχει εκδοθεί αγγλική απόφαση υπέρ των δανειστών και το υπό κατάσχεση asset είναι λογαριασμός που τηρεί το ΕλλΔημόσιο στην Bank of America], πάλι θα πρέπει να αναγνωρισθεί η απόφαση και να κηρυχθεί εκτελεστή στον τόπο εκτέλεσης [εκεί που βρίσκεται το asset], βάσει του δικαίου του τόπου της εκτέλεσης, άλλως βάσει τυχόν διμερούς σύμβασης. Και στην διαδικασία αυτή, μπορεί να αντιταχθεί το ελληνικό δημόσιο.
Γ. Μετά την ολοκλήρωση της άνω υπό Β διαδικασίας και ανάλογα με το που ευρίσκονται τα υπό κατάσχεση περιουσιακά στοιχεία, θα κριθεί και το εάν αυτά μπορούν ή όχι να κατασχεθούν
Γ. 1. Αν τα στοιχεία ευρίσκονται εντός Ελλάδος, τότε θα γίνει η διάκριση, εάν τα υπό εκτέλεση στοιχεία είναι κατασχετά ή μη. Ο κανόνας είναι, ότι αν το περιουσιακό στοιχείο εξυπηρετεί δημόσιο σκοπό, αυτό δεν μπορεί να κατασχεθεί. Σημειωτέον, ότι αυτός ο κανόνας θεωρείται δημοσίας τάξεως και δεν μπορούν να καμφθούν, ακόμα και με αντίθετη συμφωνία των μερών.
Γ.2. Αν τα υπό εκτέλεση στοιχεία ευρίσκονται εκτός Ελλάδος, τότε το εάν αυτά είναι ή όχι κατασχετά και ποιο είναι το κριτήριο γι΄αυτό, θα κρίνεται από το δίκαιο του τόπου στον οποίο ευρίσκονται.
Και στις δύο περιπτώσεις είναι πιθανό να υπάρξει δικαστική εμπλοκή και αντίστοιχη καθυστέρηση, ανάλογα με το Κράτους του Δικαστή. Περαιτέρω, σε κάθε περίπτωση δικαστικής διένεξης στην Ελλάδα, θα πρέπει κανείς να συνυπολογίσει και τα ουκ ολίγα ειδικά προνόμια που απολαμβάνει το Δημόσιο στις δίκες που εμπλέκεται.
Σύμφωνα με τα παραπάνω καθίσταται νομίζω σε όλους σαφές, ότι η δικαστική επιδίωξη των απαιτήσεων κατά του ΕλλΔημοσίου δεν είναι κάτι απλό. Πολλαπλασιαστικά του συντελεστή δυσκολίας λειτουργεί και το γεγονός, ότι αυτήν την στιγμή το Δημόσιο έχει "διώξει" όλα τα περιουσιακά του στοιχεία στο ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο είναι αυτόνομο νπδδ και άρα καταρχήν ΔΕΝ συνευθύνεται με το Δημόσιο για τα χρέη του τελευταίοτ προς τρίτους. Επομένως, αν εξαιρέσει κανείς περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου που ευρίσκονται στο εξωτερικό [όπου όμως εν πολλοίς ακολουθείται η διάκριση με κριτήριο την εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού], πολύ δύσκολα θα επιτευχθεί η ικανοποίηση των δανειστών μας μέσω της δικαστικής οδού επί assets του Δημοσίου που ευρίσκονται στην Ελλάδα.
Το συμπέρασμα είναι, ότι η επιλογή του αγγλικού ως εφαρμοστέου δικαίου επι των οφειλών μας, μόνο ψυχολογικά λειτουργεί υπέρ των δανειστών μας, καθώς εντάσσει τις οφειλές σε ένα πλαίσιο κανόνων γνωστό σε αυτούς, πλην όμως αυτή η συμφωνία από μόνη της δεν αρκεί για να καταστήσει υπέγγυα την δημόσια περιουσία, ούτε ασφαλώς μπορεί να καταργήσει βασικές αρχές του δικαιικού μας συστήματος [όπως την διάκριση μεταξύ κατασχετών και ακατάσχετων περιουσιακών στοιχείων], ούτε να επιταχύνει την επιδίκαση των απαιτήσεων.
Τέλος σημειώστε, ότι φρεγάτες, πρεσβείες κλπ. εξυπηρετούν δημόσιο σκοπό και εξαιρούνται πλήρως της εκτέλεσης, σχεδόν σε όλες τις έννομες τάξεις.
Τελικό συμπέρασμα: αν λάβει κανείς υπόψη και τα υπέρογκα έξοδα του litigation/arbitration [ειδικά αν μιλάμε για Αγγλία], επιβεβαιώνεται αυτό που ισχύει στην δικηγορία εδώ και αιώνες, ότι δηλαδή ο χειρότερος συμβιβασμός [λέγε με PSI] είναι προτιμότερος από την αντιδικία, ακόμη και την ήπια.
Σχόλιο αναγνώστη του capital.gr σε άρθρο του Γιώργου Καισάριου
Α. Για να γίνει κατάσχεση θα πρέπει η απαίτηση των πιστωτών μας να έχει εξοπλισθεί με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή με εκτελεστό τίτλο [π.χ. διαταγή πληρωμής] ελληνικού ή αλλοδαπού κρατικού Δικαστηρίου , άλλως με Διαιτητική Απόφαση Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου [π.χ. ICC].
Αν εξαιρέσει κανείς την περίπτωση της διαταγής πληρωμής [η οποία εκδίδεται σύντομα], όλες οι άλλες διαδικασίες είτε εντός, είτε εκτός Ελλάδος είναι χρονοβόρες. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, η συμφωνία εφαρμογής αλλοδαπού δικαίου [π.χ. αγγλικού] επί των "οφειλών" της Ελλάδος είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη [κρισιμότερη ίσως] όψη του νομίσματος, είναι εάν για την επιδίκαση της απαιτήσεως αρμόδια είναι καταρχήν κρατικά ή Διαιτητικά Δικαστήρια, και στην πρώτη εκδοχή, τα Δικαστήρια ποιού Κράτους είναι αρμόδια. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε, ότι είναι καθ΄ όλα έγκυρη μία συμφωνία, δυνάμει της οποίας συμφωνείται εφαρμοστέο Αγγλικό Δίκαιο και αρμοδιότητα Ελληνικών δικαστηρίων [εν τοιαύτη περιπτώσει τα ελληνικά Δικαστήρια είναι υποχρεωμένα να εφαρμόσουν το Αγγλικό δίκαιο]. Άρα στο στάδιο αυτό θα ανοιξει δικαστικός αγώνας.
Β. Πρέπει κανείς να διακρίνει, εάν τα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου, επί των οποίων θα επιχειρηθεί κατάσχεση, ευρίσκονται εντός ή εκτός Ελλάδος.
Β.1. Αν τα στοιχεία ευρίσκονται εντός Ελλάδος, τότε, θα πρέπει ο τίτλος [απόφαση αλλοδαπού κρατικού δικαστηρίου, διαταγή αλλοδαπού κρατικού δικαστηρίου, διεθνής διαιτητική απόφαση] να αναγνωρισθεί και να κηρυχθεί εκτελεστός από τα Ελληνικά Δικαστήρια. Στο σημείο αυτό σημειώστε, ότι εάν ο τίτλος είναι απόφαση ή διαταγή π.χ. γαλλικού Δικαστηρίου, η Ελλάδα δεσμεύεται ως προς την αναγνώριση από Ευρωπαϊκή Σύμβαση. Ήδη όμως κατά την διαδικασία αυτή, το Δημόσιο θα φροντίσει να αντιταχθεί και αρμόδια θα είναι τα ελληνικά Δικαστήρια [τα οποία πολύ δύσκολα αποφαίνονται κατά του Δημοσίου]. Επομένως εκεί θα ανοίξει ένας δεύτερος γύρος αντιδικίας, με αρμοδιότητα Ελληνικών Δικαστηρίων.
Β.2. Αν τα στοιχεία ευρίσκονται εκτός Ελλάδος, αλλά εντός της χώρας προέλευσης του τίτλου π.χ. Αγγλία [λ.χ. λογαριασμός που τηρεί το Ελληνικό Δημόσιο σε αγγλική Τράπεζα], τότε προχωρά κατευθείαν η επιβολή εκτέλεσης, δίχως το προηγούμενο στάδιο.
Β.3. Αν τα στοιχεία ευρισκονται εκτός Ελλάδος και εκτός της χώρας προέλευσης του τίτλου [λ.χ. έχει εκδοθεί αγγλική απόφαση υπέρ των δανειστών και το υπό κατάσχεση asset είναι λογαριασμός που τηρεί το ΕλλΔημόσιο στην Bank of America], πάλι θα πρέπει να αναγνωρισθεί η απόφαση και να κηρυχθεί εκτελεστή στον τόπο εκτέλεσης [εκεί που βρίσκεται το asset], βάσει του δικαίου του τόπου της εκτέλεσης, άλλως βάσει τυχόν διμερούς σύμβασης. Και στην διαδικασία αυτή, μπορεί να αντιταχθεί το ελληνικό δημόσιο.
Γ. Μετά την ολοκλήρωση της άνω υπό Β διαδικασίας και ανάλογα με το που ευρίσκονται τα υπό κατάσχεση περιουσιακά στοιχεία, θα κριθεί και το εάν αυτά μπορούν ή όχι να κατασχεθούν
Γ. 1. Αν τα στοιχεία ευρίσκονται εντός Ελλάδος, τότε θα γίνει η διάκριση, εάν τα υπό εκτέλεση στοιχεία είναι κατασχετά ή μη. Ο κανόνας είναι, ότι αν το περιουσιακό στοιχείο εξυπηρετεί δημόσιο σκοπό, αυτό δεν μπορεί να κατασχεθεί. Σημειωτέον, ότι αυτός ο κανόνας θεωρείται δημοσίας τάξεως και δεν μπορούν να καμφθούν, ακόμα και με αντίθετη συμφωνία των μερών.
Γ.2. Αν τα υπό εκτέλεση στοιχεία ευρίσκονται εκτός Ελλάδος, τότε το εάν αυτά είναι ή όχι κατασχετά και ποιο είναι το κριτήριο γι΄αυτό, θα κρίνεται από το δίκαιο του τόπου στον οποίο ευρίσκονται.
Και στις δύο περιπτώσεις είναι πιθανό να υπάρξει δικαστική εμπλοκή και αντίστοιχη καθυστέρηση, ανάλογα με το Κράτους του Δικαστή. Περαιτέρω, σε κάθε περίπτωση δικαστικής διένεξης στην Ελλάδα, θα πρέπει κανείς να συνυπολογίσει και τα ουκ ολίγα ειδικά προνόμια που απολαμβάνει το Δημόσιο στις δίκες που εμπλέκεται.
Σύμφωνα με τα παραπάνω καθίσταται νομίζω σε όλους σαφές, ότι η δικαστική επιδίωξη των απαιτήσεων κατά του ΕλλΔημοσίου δεν είναι κάτι απλό. Πολλαπλασιαστικά του συντελεστή δυσκολίας λειτουργεί και το γεγονός, ότι αυτήν την στιγμή το Δημόσιο έχει "διώξει" όλα τα περιουσιακά του στοιχεία στο ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο είναι αυτόνομο νπδδ και άρα καταρχήν ΔΕΝ συνευθύνεται με το Δημόσιο για τα χρέη του τελευταίοτ προς τρίτους. Επομένως, αν εξαιρέσει κανείς περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου που ευρίσκονται στο εξωτερικό [όπου όμως εν πολλοίς ακολουθείται η διάκριση με κριτήριο την εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού], πολύ δύσκολα θα επιτευχθεί η ικανοποίηση των δανειστών μας μέσω της δικαστικής οδού επί assets του Δημοσίου που ευρίσκονται στην Ελλάδα.
Το συμπέρασμα είναι, ότι η επιλογή του αγγλικού ως εφαρμοστέου δικαίου επι των οφειλών μας, μόνο ψυχολογικά λειτουργεί υπέρ των δανειστών μας, καθώς εντάσσει τις οφειλές σε ένα πλαίσιο κανόνων γνωστό σε αυτούς, πλην όμως αυτή η συμφωνία από μόνη της δεν αρκεί για να καταστήσει υπέγγυα την δημόσια περιουσία, ούτε ασφαλώς μπορεί να καταργήσει βασικές αρχές του δικαιικού μας συστήματος [όπως την διάκριση μεταξύ κατασχετών και ακατάσχετων περιουσιακών στοιχείων], ούτε να επιταχύνει την επιδίκαση των απαιτήσεων.
Τέλος σημειώστε, ότι φρεγάτες, πρεσβείες κλπ. εξυπηρετούν δημόσιο σκοπό και εξαιρούνται πλήρως της εκτέλεσης, σχεδόν σε όλες τις έννομες τάξεις.
Τελικό συμπέρασμα: αν λάβει κανείς υπόψη και τα υπέρογκα έξοδα του litigation/arbitration [ειδικά αν μιλάμε για Αγγλία], επιβεβαιώνεται αυτό που ισχύει στην δικηγορία εδώ και αιώνες, ότι δηλαδή ο χειρότερος συμβιβασμός [λέγε με PSI] είναι προτιμότερος από την αντιδικία, ακόμη και την ήπια.
Σχόλιο αναγνώστη του capital.gr σε άρθρο του Γιώργου Καισάριου
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου