Πέμπτη 19 Απριλίου 2012

Να αλλάξει το Σύνταγμα


του Παναγή Βουρλούµη 

Για την κατάντια της χώρας μας, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι φταίνε οι άνθρωποι. Εκείνοι που την κυβέρνησαν και την κυβερνούν. Άλλοι κατηγορούν τους θεσμούς. Και οι δύο έχουν δίκιο, αλλά ενώ οι θεσμοί, οι νόμοι, ο τρόπος διακυβέρνησης μπορεί ν' αλλάξει, οι άνθρωποι από μόνοι τους δεν αλλάζουν. Μάλιστα, όσο γερνάνε χειροτερεύουν.

Όποιος νομίζει ότι εκείνοι που μας έφεραν στην σημερινή κατάσταση μπορούν να μεταμορφωθούν σε ηγέτες με ωριμότητα, ικανότητα και εντιμότητα, βρίσκεται σε λάθος δρόμο. Το πολιτικό σώμα είναι βαριά άρρωστο και ανίκανο από μόνο του να ανανεωθεί και να μας οδηγήσει σε ένα καλύτερο αύριο. 'Έχει μεταβληθεί σε κλειστή κάστα προνομιούχων και παρηκμασμένων επαγγελματιών της χειραγώγησης και της παραπλάνησης του λαού, με μόνο στόχο να νέμονται οι ίδιοι την εξουσία.

Ξέρω ότι αυτά ακούγονται βαριά, αλλά είναι λίγα αν αναλογιστούμε την ζημιά που έγινε. Την καταστροφή που αντιμετωπίζει ένας μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας και τα παιδιά και εγγόνια μας, την ταπείνωση που ζούμε και τους εθνικούς κινδύνους που αυξάνουν όταν τα ταμεία του κράτους είναι άδεια. Αυτόν τον εφιάλτη δεν τον χρωστάμε σε κανέναν εξωτερικό παράγοντα ή καταστροφή, αλλά στην διαχείριση που έγινε από εκείνους που είχαν τις ευθύνες. Καθημερινά δείγματα επιβεβαιώνουν το χαμηλό επίπεδό τους.

Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν, άλλα τους θεσμούς μπορούμε να τους κάνουμε καλύτερους. Κορυφαίος ανάμεσα στους θεσμούς είναι το σύνταγμα και τριάντα πέντε χρόνια εμπειρίας έχουν αποδείξει τις αδυναμίες του. Αδυναμίες που σε μεγάλο βαθμό συνέβαλαν στη διαμόρφωση του πολιτικού συστήματος.

Αν δεν διορθωθούν πολλά στο σύνταγμα και γρήγορα, οι θυσίες και προσπάθειες να βγούμε από την κρίση θα είναι άκαρπες, θα χτίζουμε στην άμμο. Αντίθετα, αν ο θυμός των ανθρώπων, αντί να ξοδεύεται σε εκδηλώσεις βίας και απόγνωσης, οδηγήσει σε αλλαγές στο σύνταγμα, τότε τα βάσανα που περνάμε -και θα περνάμε για καιρό- δεν θα πάνε χαμένα. Θα υπάρξει σημαντικό και μόνιμο κέρδος για τον τόπο απ' αυτήν την περιπέτεια.

Το σύνταγμα χρειάζεται πολλές αλλαγές. Οι κυριότερες πιστεύω ότι είναι οι εξής:
  • Χρειάζεται να μπει ένας μόνιμος εκλογικός νόμος μέσα στο σύνταγμα. Το φαινόμενο της συχνής αλλαγής των κανόνων του παιχνιδιού από τους όποιους πολιτικούς βρίσκονται στην εξουσία εκείνη τη στιγμή, δίνει ένα άθλιο παράδειγμα στην κοινωνία. Εγώ θα προτιμούσα να αντιγράψουμε το γερμανικό σύστημα, άλλα ένα οποιοδήποτε εκλογικό σύστημα που θα ήταν πάντα το ίδιο, είναι προτιμότερο από τη σημερινή κατάσταση .
  • Το συνταγματικά κατοχυρωμένο κρατικό μονοπώλιο στην ανώτατη εκπαίδευση είναι ο κύριος λόγος που έχει οδηγήσει την παιδεία µας στα σημερινά χάλια. Η κατάργηση του άρθρου 16 έχει αργήσει τραγικά.
  • Τον τόνο στην πολιτική ζωή της χώρας τα τελευταία τριάντα χρόνια έδωσαν τα μεγάλα σκάνδαλα: Κοσκωτά, «ζίμενς», υποβρύχια κ.ά. Μπλεγμένοι πάντα βρέθηκαν πολιτικοί, αλλά ποτέ δεν τιμωρήθηκε κανείς. Το σύνταγμα τους παρέχει προστασία, αντίθετα από τους άλλους πολίτες. Έτσι ενθαρρύνει την ασυδοσία τους.
  • Θα μπορούσα να αναφερθώ και σε πολλά άλλα, όπως ή διάκριση των εξουσιών, η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η διοίκηση και τα οικονομικά των κομμάτων. Είναι και αυτά εξίσου σημαντικά.
Είμαι βέβαιος ότι όσο περνά ο καιρός και οξύνεται η κρίση, όλο και περισσότεροι Έλληνες θα καταλαβαίνουν ότι υπεύθυνος για την οικονομική κατάρρευση είναι ο τρόπος διακυβέρνησης ως τώρα. Αυτός διαιωνίζει και αναπαράγει το πολιτικό κατεστημένο.

Πώς θα αλλάξει το σύνταγμα; Δεν έχω έτοιμη απάντηση. Να υιοθετήσουν τις αλλαγές ένα ή περισσότερα από τα μεγάλα κόμματα το βρίσκω απίθανο. Το σύνταγμα, όπως είναι βολεύει πολλούς, μέσα και έξω από το πολιτικό παιχνίδι. Κατεστημένα, τους καθηγητές, τους συνδικαλιστές, την διαπλοκή και τα ΜΜΕ. Όλοι αυτοί συνθέτουν βαθιά αντιδραστικές δυνάμεις, που βολεύτηκαν καλά τις τρεις δεκαετίες που πέρασαν.

Η πίεση πρέπει να έρθει από κάτω. Να εξηγηθεί στο λαό ότι πλάι στην καθημερινή πάλη «για να τα βγάλει πέρα», χρειάζεται να δει μακρύτερα, να καταλάβει και να συμμετάσχει, να πολιτικοποιηθεί επιτέλους, αντί να κομματικοποιείται κάθε τόσο.

Το σύνταγμα δεν ανήκει στους πολιτικούς ή τους συνταγματολόγους. Είναι δικό µας πράγμα, φτιαγμένο για να µας εξυπηρετεί. Οι θεσμοί όταν παλιώσουν και δεν εξυπηρετούν, αλλάζουν -ή µας βουλιάζουν.

Ο Παναγής Βουρλούμης είναι οικονομολόγος και μάνατζερ, πρώην πρόεδρος του ΟΤΕ