Πέντε χρόνια και πέντε πακέτα διάσωσης μετρά η κρίση χρέους στην Ευρώπη και η ευρωζώνη -και ο κόσμος- δεν δείχνει την προσοχή που θα έπρεπε στη χώρα από όπου πρωτοξεκίνησε ο οικονομικός πανικός.
Αφού έλαβε δάνεια εκατοντάδων δισ. ευρώ από τους γείτονές της, η Ελλάδα, χωρίς να αντιμετωπίζεται πια ως απειλή για την ακεραιότητα της ευρωζώνης, συνεχίζει να ζει το μαρτύριό της μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Τα πράγματα δεν θα έπρεπε να είναι έτσι μόνο και μόνο γιατί η εμπειρία της μας διδάσκει πολύτιμα μαθήματα, παρά τις διαφορές από τις άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Η τελευταία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το πρόγραμμα προσαρμογής που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα εμφανίζει κάποιες αχτίδες αισιοδοξίας εν μέσω των δεινών και των συνεχών διαψεύσεων.
Το πρόγραμμα επιτυγχάνει κάποιους από τους οικονομικούς στόχους: το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο έχει βελτιωθεί κατά 10% του εθνικού προϊόντος, μία από τις μεγαλύτερες προσαρμογές της Ιστορίας σε καιρό ειρήνης. Αντίστοιχη βελτίωση έχει σημειώσει και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Το ΔΝΤ πιστεύει ότι η Ελλάδα έχει κλείσει τα δύο τρίτα από το κενό ανταγωνιστικότητας που δημιουργήθηκε μετά την είσοδο στο ευρώ. Οι τράπεζες επιτέλους ανακεφαλαιοποιούνται, γεγονός που μπορεί να δώσει τέλος στην πιστωτική ασφυξία.
Αφού έλαβε δάνεια εκατοντάδων δισ. ευρώ από τους γείτονές της, η Ελλάδα, χωρίς να αντιμετωπίζεται πια ως απειλή για την ακεραιότητα της ευρωζώνης, συνεχίζει να ζει το μαρτύριό της μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Τα πράγματα δεν θα έπρεπε να είναι έτσι μόνο και μόνο γιατί η εμπειρία της μας διδάσκει πολύτιμα μαθήματα, παρά τις διαφορές από τις άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Η τελευταία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το πρόγραμμα προσαρμογής που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα εμφανίζει κάποιες αχτίδες αισιοδοξίας εν μέσω των δεινών και των συνεχών διαψεύσεων.
Το πρόγραμμα επιτυγχάνει κάποιους από τους οικονομικούς στόχους: το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο έχει βελτιωθεί κατά 10% του εθνικού προϊόντος, μία από τις μεγαλύτερες προσαρμογές της Ιστορίας σε καιρό ειρήνης. Αντίστοιχη βελτίωση έχει σημειώσει και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Το ΔΝΤ πιστεύει ότι η Ελλάδα έχει κλείσει τα δύο τρίτα από το κενό ανταγωνιστικότητας που δημιουργήθηκε μετά την είσοδο στο ευρώ. Οι τράπεζες επιτέλους ανακεφαλαιοποιούνται, γεγονός που μπορεί να δώσει τέλος στην πιστωτική ασφυξία.
Ωστόσο, το τίμημα είναι τεράστιο. Το ΑΕΠ έχει υποχωρήσει περισσότερο από 20%. Το κόστος ανά μονάδα εργασίας έχει βελτιωθεί μέσω των περικοπών στους μισθούς -κατ’ επέκταση και στο επίπεδο ζωής- και όχι μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας. Το κοινωνικό κόστος είναι ανυπολόγιστο και οι συνέπειες θα είναι μακροχρόνιες.
Δεν υπήρχε τρόπος να συνεχίσει η Ελλάδα να καταναλώνει πέρα από τις δυνάμεις της. Όπως σημειώνει το ΔΝΤ, χωρίς τα μισητά δάνεια διάσωσης, η προσαρμογή θα ήταν ακόμα πιο ριζική - περισσότερες απότομες περικοπές ή το χάος μιας ανεξέλεγκτης εξόδου από το ευρώ.
Το πολύ δυσχερές σημείο εκκίνησης, όμως, δεν απέκλειε ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Η ευρωζώνη θα μπορούσε να είχε αποδεχτεί νωρίτερα ένα μεγαλύτερο κούρεμα στον ιδιωτικό τομέα. Και οι επιλογές της Αθήνας έφεραν περισσότερο πόνο από ό,τι χρειαζόταν.
Οπότε, δεν ευθύνονται μόνο οι υπερβολικά μεγάλες περικοπές για τα δεινά των αθώων Ελλήνων,αλλά και η επιλογή να προστατευτούν οι προνομιούχοι και να μεταφερθεί το βάρος στους πιο αδύναμους ώμους.
Αν υπάρχει κάποιο θετικό σημείο, αυτό είναι ότι η Ελλάδα έχει πολλές ευκαιρίες για ανάπτυξη. Αλλά χωρίς βαθύτερη πολιτική αναμόρφωση θα παραμείνουν ανεκμετάλλευτες και θα χρειαστούν, όπως προειδοποιεί το ΔΝΤ, συνεχείς επιμηκύνσεις των δανείων της, με ευνοϊκότερους όρους από αυτούς της αγοράς. Η ευρωζώνη και οι καθημερινοί Έλληνες έχουν κοινό συμφέρον να κόψουν τα δεσμά μεταξύ διαπλεκομένων και κράτους.
Δεν υπήρχε τρόπος να συνεχίσει η Ελλάδα να καταναλώνει πέρα από τις δυνάμεις της. Όπως σημειώνει το ΔΝΤ, χωρίς τα μισητά δάνεια διάσωσης, η προσαρμογή θα ήταν ακόμα πιο ριζική - περισσότερες απότομες περικοπές ή το χάος μιας ανεξέλεγκτης εξόδου από το ευρώ.
Το πολύ δυσχερές σημείο εκκίνησης, όμως, δεν απέκλειε ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Η ευρωζώνη θα μπορούσε να είχε αποδεχτεί νωρίτερα ένα μεγαλύτερο κούρεμα στον ιδιωτικό τομέα. Και οι επιλογές της Αθήνας έφεραν περισσότερο πόνο από ό,τι χρειαζόταν.
Οπότε, δεν ευθύνονται μόνο οι υπερβολικά μεγάλες περικοπές για τα δεινά των αθώων Ελλήνων,αλλά και η επιλογή να προστατευτούν οι προνομιούχοι και να μεταφερθεί το βάρος στους πιο αδύναμους ώμους.
Αν υπάρχει κάποιο θετικό σημείο, αυτό είναι ότι η Ελλάδα έχει πολλές ευκαιρίες για ανάπτυξη. Αλλά χωρίς βαθύτερη πολιτική αναμόρφωση θα παραμείνουν ανεκμετάλλευτες και θα χρειαστούν, όπως προειδοποιεί το ΔΝΤ, συνεχείς επιμηκύνσεις των δανείων της, με ευνοϊκότερους όρους από αυτούς της αγοράς. Η ευρωζώνη και οι καθημερινοί Έλληνες έχουν κοινό συμφέρον να κόψουν τα δεσμά μεταξύ διαπλεκομένων και κράτους.
FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου