Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2011

Ο πανικός της αμόλυβδης


Tου Παντελη Μπουκαλα

Δεν είναι απολύτως βέβαιο για ποιον λόγο δόθηκε στον θεό της άγριας λύσης το όνομα Παν. Κάποιοι μυθογράφοι λένε πως όταν γεννήθηκε το τερατόμορφο νήπιο, ο πατέρας του ο Ερμής το έβαλε σε μια προβιά και το ανέβασε στον Ολυμπο. Χάρηκαν πάντες οι θεοί βλέποντάς τον, γι’ αυτό και τον βάφτισαν Πάνα. Μια άλλη μυθολογική παράδοση, αιρετική, θέλει τον Πάνα καρπό της Πηνελόπης μετά το σμίξιμό της με πάντες τους μνηστήρες όσο έλειπε ο Οδυσσέας κι αυτή, κατά την ορθόδοξη αφήγηση, τον περίμενε υφαίνοντας και ξεϋφαίνοντας τον καημό της. Τι αληθεύει, μόνο ένας θεός το ξέρει, εν προκειμένω δώδεκα θεοί και κάτι παραπάνω. Το σίγουρο είνα ότι η λέξη πανικός, όπως και η λέξη πανίδα, κρατάει από τον Πάνα, από τον φόβο δηλαδή που προκαλούσε η θορυβώδης εμφάνισή του στα ποίμνια αλλά και στους ανθρώπους, ανάμεσα στους οποίους και οι Πέρσες στη Μάχη του Μαραθώνα. Πάντοτε κατά τον μύθο.
Πολλοί έχουν διεκδικήσει τον ρόλο του Πάνα. Πολλοί θέλησαν να γίνουν παραγωγοί πανικού, είτε για να υπηρετήσουν τις επιχειρηματικές τους βλέψεις είτε από κακότητα ψυχής είτε από απλή βλακεία. Και πάρα πολλοί πέφτουν θύματα των «πανικοποιών», πανικοβάλλονται δηλαδή με την πρώτη κακή είδηση και, με τη σκέψη τους να έχει παραλύσει, κάνουν πράγματα που θα τα ελεεινολογούσαν αν κρατούσαν άθικτο έστω το ένα εικοστό της νηφαλιότητάς τους. Στις μέρες μας κορυφαίοι στην πρόκληση πανικού είναι οι «επενδυτές», οι «αξιολογητές» και οι «χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι», οι οποίοι φαίνεται πως έχουν τρελαθεί από την ακρότατη ηδονή που τους δίνει η ικανότητά τους να διαλύουν χώρες ολόκληρες με μισή κουβέντα τους, με ένα περισπούδαστο «χμ» μπροστά στις κάμερες. Πολύ πιο ισχυροί και από τους ισχυρότερους πολιτικούς ηγέτες, που διά της εκλογής τους αποκτούν μια σχετική έστω νομιμοποίηση, αδιαφορούν για ηθικές και λοιπά ψιλά γράμματα. Και αν ήθελε κανείς να υποθέσει ποιος είναι ο θεός τους, θα τον σχημάτιζε τερατόμορφο σαν τον Πάνα, μισό άνθρωπο - μισό ύαινα.
Οι παλαιότεροι και σταθερότεροι παραγωγοί πανικού πάντως είναι τα μίντια, προπάντων τα ηλεκτρονικά. Αυτά, με τους βροντόφωνους θεράποντές τους ή με τους ύπουλους ψιθυριστές τους, έχουν τον τρόπο να προκαλούν μαζική υστερία, για να την εκμεταλλευτούν ή απλώς για να διασκεδάσουν και να χαχανίσουν με τη «βλακεία του κόσμου», την οποία τα ίδια συστηματικά καλλιεργούν. Αίφνης, προχθές τα βενζινάδικα πλημμύρισαν από απελπισμένους της αμόλυβδης. Κάτι το ραδιόφωνο με τις «αποκλειστικές πληροφορίες» του για πολυήμερη απεργία, κάτι η τηλεόραση με τους υψηλότατους τόνους της αγαπημένης της κινδυνολογίας, πίστεψαν όλοι πως το τέλος του κόσμου δεν θα έρθει στο προαναγγελθέν 2012 αλλά τώρα· και τρόμαξαν. Οντως, σκληρότατο ναρκωτικό η αμόλυβδη. Και μέχρι στιγμής φαίνεται πως αποτυγχάνουν όλα τα προγράμματα απεξάρτησης.